Formatief handelen wint steeds meer terrein in het onderwijs. Doordat de focus ligt op het leerproces in plaats van enkel op het eindresultaat, biedt het docenten de mogelijkheid het leerproces continu te monitoren en bij te sturen. Daarmee kunnen ze flexibel inspelen op de behoeften van hun studenten. Het Edubook biedt een breed scala aan tools die deze benadering ondersteunen en vergemakkelijken.
In het boek Formatief handelen worden vier criteria beschreven die het leerproces van studenten verbeteren. Deze blog laat zien hoe het Edubook deze aanpak ondersteunt en welke voordelen het biedt voor zowel studenten als docenten.
1. Duidelijke leerdoelen en succescriteria
Een van de fundamentele aspecten van formatief handelen is het stellen van duidelijke leerdoelen en succescriteria. Deze doelen en criteria geven studenten richting en duidelijkheid over wat er van hen wordt verwacht. Door te weten wat ze moeten bereiken en hoe succes eruitziet, kunnen studenten gerichter en effectiever werken. Het is belangrijk dat deze doelen concreet en begrijpelijk zijn, zodat studenten ze kunnen gebruiken als leidraad voor hun leerproces.
Hoe het Edubook helpt:
Het Edubook maakt het eenvoudig voor docenten om leerdoelen en succescriteria duidelijk over te brengen aan studenten. Via het platform kunnen ze de leerdoelen presenteren aan het begin van een module of les, en voortgangsindicatoren instellen die studenten helpen hun prestaties te meten. Deze tools zorgen ervoor dat studenten altijd weten wat er van hen wordt verwacht en dat ze hun eigen voortgang kunnen beoordelen.
2. Bewijs van leren Verzamelen
Om het leerproces effectief te kunnen ondersteunen, moeten docenten continu bewijs verzamelen van wat studenten leren. Dit kan op verschillende manieren: via toetsen, opdrachten, observaties of reflecties van de student zelf. Het verzamelen van dit bewijs is een doorlopend proces dat essentieel is voor het inzicht in de voortgang van de studenten. Op basis hiervan kunnen docenten inspelen op de leerbehoeften, gericht feedback geven en de instructie aanpassen.
Hoe het Edubook helpt:
Het Edubook maakt het docenten makkelijk om bewijzen van leren te verzamelen. De vele interactieve oefeningen en opdrachten leveren continu gegevens over de prestaties van de studenten. Deze gegevens worden automatisch bijgehouden in het docentendashboard, waardoor docenten in één oogopslag de voortgang van elke student kunnen zien en hierop kunnen inspelen.
3. Feedback om Leren te Bevorderen
Feedback is een cruciaal element van formatief handelen. Effectieve feedback helpt studenten om te begrijpen waar ze staan in hun leerproces en wat ze kunnen doen om te verbeteren. De feedback moet specifiek, tijdig, en gericht op de leerdoelen zijn. Het is niet alleen bedoeld om fouten te corrigeren, maar ook om positieve prestaties te benadrukken en studenten te motiveren om verder te leren.
Hoe het Edubook helpt:
Het Edubook biedt uitgebreide mogelijkheden voor het geven van feedback. Na het voltooien van een oefening of quiz krijgen studenten direct automatische feedback, die is afgestemd op de leerdoelen. Dit helpt studenten om meteen te zien waar ze goed bezig zijn en waar ze nog verbetering kunnen aanbrengen. Daarnaast kunnen docenten gepersonaliseerde feedback toevoegen, die volledig aansluit op de specifieke behoeften van elke student.
4. Instructie aanpassen op basis van behoeften
Een belangrijk aspect van formatief handelen is de flexibiliteit om instructie aan te passen op basis van de voortgang en behoeften van studenten. Dit betekent dat docenten hun lesmethoden en materialen voortdurend bijstellen om beter aan te sluiten bij de leerprocessen van hun studenten. Het vermogen om snel te reageren op de behoeften van studenten is essentieel om hen effectief te ondersteunen en hun leerresultaten te verbeteren.
Hoe het Edubook helpt:
In het Edubook kunnen docenten zelf extra toelichting of informatie toevoegen aan het studiemateriaal. Het platform verzamelt en analyseert voortdurend gegevens over de prestaties van studenten, waardoor docenten direct een duidelijk beeld hebben van waar hun studenten staan. Daardoor kunnen zij snel reageren, niet alleen door hun lesaanpak bij te stellen, maar ook door toelichting of informatie toe te voegen aan het studiemateriaal zelf.
Daarnaast biedt het Edubook differentiatiemogelijkheden: docenten kunnen opdrachten aanbieden op verschillende niveaus, zodat elke student op zijn of haar eigen niveau kan werken.
Edubook als Alternatief voor Traditionele Beoordeling
Docenten kunnen ervoor kiezen om het leerproces in het Edubook te beoordelen, in plaats van een eindtoets te geven. Hierbij kunnen ze kijken naar de voortgang, de tijd die is besteed aan oefeningen, en de betrokkenheid van de student. Dit past perfect binnen het formatief handelen, omdat niet alleen het eindresultaat, maar ook het leerproces zelf wordt gewaardeerd.
Voordelen van deze aanpak:
- Holistische beoordeling: studenten worden beoordeeld op hun algehele inzet en voortgang, wat een vollediger beeld geeft van hun ontwikkeling.
- Praktijkgerichte eindproducten: in plaats van een traditioneel tentamen kunnen studenten een case study, portfolio of beroepsproduct inleveren. Deze eindproducten zijn geïntegreerd in diverse Edubooks en dienen als bewijs van de voortgang en de groei van de student.
Conclusie
Met duidelijke leerdoelen, het verzamelen van leerdata, effectieve feedback en flexibele instructie helpt het docenten om een flexibel en aanpasbaar leerproces te creëren. Het stelt docenten in staat om de voortgang en betrokkenheid van studenten te volgen, waardoor het leerproces centraal staat in plaats van alleen het eindresultaat
Wil je formatief handelen meer integreren in je onderwijs?
We denken graag met je mee tijdens een vrijblijvend adviesgesprek.
Bronvermelding
Kneyber, R., Sluijsmans, D., Devid, V., & López, B. W. (2022). Formatief handelen.
